Her neslin bir görevi var: Bilimle vatana hizmet, bilimle yükseliş, bilimle güçlenme...
Ümit Solmaz
İlk kez Çin Bilimler Akademisi "İki Bomba Bir Uydu" Anıt Müzesi’ni 16 Ekim 2024’te ziyaret etmiştim. O gün, ülkemizin ilk atom bombasının başarıyla patlatılışının 60. yıldönümüydü. Bu yıl ise Çin’in ilk insan yapımı uydusu "Dongfanghong-1"in fırlatılışının 55. yıldönümü. Müzeyi tekrar ziyaret ettiğimde, olağanüstü bir dönemde, olağanüstü bilim insanlarının inanılmaz bir azimle gerçekleştirdiği bu büyük başarının ülkemize nasıl gurur kattığını bir kez daha hissettim. "İki Bomba Bir Uydu" ruhu, vatan sevgisi, özveri, kendi ayakları üzerinde durma ve zorluklara göğüs germe ilkelerini vurgular.
Örneğin, "İki Bomba Bir Uydu" kahramanlarından Zhao Jiuzhang, Çin’e döndüğünde ülkede uzay fiziği alanı henüz yoktu. Ana araştırma alanı atmosfer fiziği olan Zhao, ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda çalışmalarını yüksek atmosfer fiziğine (günümüzdeki uzay fiziği) genişletti. 1957’de Sovyetler Birliği’nin ilk uydusu Sputnik’i fırlatmasının ardından Zhao Jiuzhang, uyduların stratejik önemini erken fark etti. 1958’de Çin Yüksek Atmosfer Fiziği Delegasyonu’nu Sovyetler’e götürdü, ancak beklediği teknik desteği alamadı. Bu deneyimden sonra, "Çin’in uydu geliştirmesi için kendi kaynaklarına güvenmesi, küçükten büyüğe, basitten karmaşığa ilerlemesi gerektiği" görüşünü savundu. İşte bu, "kendi çabalarıyla mücadele" ruhunun somut örneğiydi.
Uydu projeleri karmaşık sistemlerdir ve tek başına başarılamaz. "Dongfanghong-1" de Çin Bilimler Akademisi ile ülke çapındaki kurumların işbirliğinin ürünüdür. Akademiye bağlı 70’ten fazla enstitü ve fabrika, bilimsel gücünün üçte ikisini bu projeye adadı. Bu da "büyük ölçekli işbirliği ve zorluklara tırmanma" ruhunu yansıtır.
Bugün ekonomik ve endüstriyel altyapımız dev adımlarla ilerliyor. Zhao Jiuzhang ve meslektaşlarının "güçlü ülke ve ordu" hayali gerçekleşiyor. Ancak onların evreni keşfetme tutkusunu unutmadık. Yüksek teknolojide özgürlük ve güçlenme yolunda, "İki Bomba Bir Uydu" ruhu hâlâ rehberimiz.
Çin Bilimler Akademisi Ulusal Uzay Bilimleri Merkezi, ülkemizin uzay bilimi, ay ve derin uzay keşif görevlerinin planlayıcısı ve yenilik merkezidir. Bilimsel uydu projelerinin organizasyonundan, uzay bilimi stratejilerinin belirlenmesine kadar kritik bir rol oynar. Çin’in ilk uydusunun doğum yeri olarak, merkez ülke hizmetini misyon edinmiştir. "Shuangxing Projesi" ile ilk bilimsel uydumuzu geliştirdi. Uzay bilimi öncü projelerinin (Faz I ve II) yürütülmesiyle bu alanda temeller atıldı. Ayrıca, 2024-2050 Ulusal Uzay Bilimi Uzun Vadeli Gelişim Planı’nı hazırlayarak ülkemizin uzay hedeflerini netleştirdi.
Merkez, "tek misyon, çift motor, üç ana eksen" stratejisiyle ilerliyor: Bilimsel uydular ve derin uzay keşfi "motorları", uzay fiziği, mikrodalga uzaktan algılama ve uzay elektroniği "üç atlı arabayı" çekiyor. 20’den fazla laboratuvar, 4 ulusal anahtar laboratuvara entegre edilerek "büyük ordu"ya dönüştürüldü.
2025’te "Ziwu Projesi Faz II" altyapısı tamamlanacak, Çin-Avrupa ortaklığıyla "SMILE" uydusu fırlatılacak ve uzay bilimi Faz II projesi sonuçlanacak. 2024-2050 planı, 2027, 2035 ve 2050 hedeflerini ortaya koyuyor.
Her neslin bir görevi var: Bilimle vatana hizmet, bilimle yükseliş, bilimle güçlenme... "İki Bomba Bir Uydu" ruhunu taşıyarak, evrenin sırlarını çözmek için çalışmaya devam edeceğiz. Uzayın derinliklerinde insanlık adına yeni anıtlar dikmek üzere...
( Yazar: Çin Bilimler Akademisi Ulusal Uzay Bilimleri Merkezi Direktörü. Çin Bilim Gazetesi muhabiri Ni Sijie tarafından derlenmiştir.)
Kaynak: www.cas.ac.cn/zjs/202502/t20250205_5046493.shtml
