Gaslighting
Daha önce terim olarak duymamış olma ihtimalinizin yüksek olduğu ama bir çoğunuzun yaşadığı, maruz kaldığı bir durumdan bahsetmek istiyorum.
Gasligthing?🪔
Daha çok yakın ilişkilerde görülen, bir kişinin karşısındaki kişi üzerinde güç kazanmak amacıyla yaptığı, kişinin kendi hafıza, algı ve akıl sağlığını kısacası kendi gerçekliğini sorgulamasına neden olan bir çeşit duygusal manipülasyon, psikolojik şiddet ve taciz yöntemidir.
Gaslighting, kişinin akıl sağlığını sorgulamasına, anksiyeteye, depresyona ve benlik algısını kaybetmesine neden olabileceği için zararlı ve ciddiye alınması gereken bir manipülasyon türüdür.
Gasligthing terimi ilk olarak 1938 yılında İngiliz oyun ve roman yazarı Patrick Hamilton’un yazdığı Gaslight (Gaz lambası) isimli bir oyunda işlenmiştir.
Oyunda bir adam eşini deli olduğuna iknâ etmeye çalışıyor ve gaz lambasını söndürdüğünde eşi bunun gerçek değil uydurulmuş bir şey olduğunun farkına varıyor.
Ve böylece Gastligthing terimi doğmuş oluyor.
Daha sonra 1944 yılında yine aynı konunun işlendiği Amerikan yapımı ‘’Gasligt’’ filmi çekilmiş ve filmde de bu psikolojik manipülasyon yöntemi çok güzel örneklendirilmiştir.
Filmde bir adamın, uyguladığı sinsi ve sistematik manipülasyon teknikleriyle karısını kendi anı ve algılarından şüphelenmeye ve aklını kaybettiğini düşündüğü noktaya getirene kadar nasıl manipüle ettiği anlatılmaktadır.
Eğer filmi izlemediyseniz izlemenizi öneririm.
Gasligthing narsistlerin, diktatörlerin, tacizcilerin sıklıkla kullandığı bir yöntemdir.
Dolayısıyla toplum içerisinde iş, arkadaş ve aile ortamlarımızda bu tarz insanlarla karşılama ve bu tarz davranışlara maruz kalma ihtimalimiz yüksek maalesef.
Kişinin yaşanmış bir anısını, deneyimini tekrar tekrar düşünmesine, zihnini sorgulamasına, kendini suçlu, hatalı hissetmesine neden olan Gasligthing, 1970 yılında psikanaliz literatüründe de yer almaya başlamıştır.
Peki bu insanlar ne yaparlar, biz onları nasıl fark edebiliriz ❓
Genellikle fark etmek çok kolay değildir. Çünkü yavaş yavaş ve sinsi bir şekilde ilerler.
Eğer karşınızdaki kişiyle olan ilişkiniz içerisinde;
Sürekli kendini hatalı gören,
Suçlayan, özür dileyen,
Bir şeyleri onarmak için tek taraflı mücadele eden,
Alttan alması, idare etmesi gereken taraf olarak kendini gören sizseniz
Diğer taraftan karşınızdaki kişi sürekli olarak;
〽️Sorun sensin,
〽️Ne alakası var, sen zaten her şeyi çok abartıyorsun,
〽️Ben öyle bir şey demedim sen yanlış anlıyorsun,
〽️Yaa ben şaka yapmıştım ne kadar da alıngansın
〽️Bunda ağlayacak ne var, senin psikolojin bozulmuş şeklinde davranıyor ve size bunu empoze ediyorsa
Burada biraz düşünün derim…
Unutmayın; yavaş yavaş ve sinsi bir şekilde ilerler Gaslighting ❗
Peki bunu anladığınız an ne mi yapmalısınız?
Karşınızda yaşadığınız deneyimin, anının, olayın yerine başka bir şey koymaya çalışan,
Size ne hissettiğinizi, ne düşündüğünüzü, yaşadığınız deneyimin ne olduğunu anlatan ve size kendi aklınızı, algınızı ve benliğinizi sorgulatan bir insan var.
Bu tarz insanlarla mücadele etmek, tartışmaya girip kendini ifade etmeye çalışmak oldukça zor ve yıpratıcıdır.
Hatta bataklıktan tek başına kurtulmaya çalışan bir insanın mücadelesi gibidir.
Kısacası böyle biri sizi uçurumun ucuna kadar götürüp sonra da ‘’aaa bakın delirmiş kendini atacak’’ der tabi ki mecazi anlamda
Kişisel kanaatim ve önerim hayatınızda böyle bir insan varsa UZAKLAŞIN…
Ve son olarak diyorum ki;
‘’Sana yararı olmayan, bir şey katmayan ve mutlu etmeyen her şeyden uzaklaşacak kadar saygı duy kendine.’’
